Nieuw!: zomerschool: een eetbaar paradijs in je eigen tuin
Heerlijke groenten en kraakvers fruit binnen handbereik. Vogels en vlinders gadeslaan aan de achterdeur, pootje baden in je eetbare vijver,.... Het kan allemaal als je je tuin omtovert tot een eetbaar paradijs. Maar hoe begin je er aan? We nemen je deze zomer mee op tocht in onze tuin en reiken je praktische info aan hoe je met een haalbaar budget je eigen voedseloase aanlegt. |
Een overrijpe braam heeft een aroma om nooit meer te vergeten. Wilde bramen kent iedereen. Bijzonder kleine vruchten die niet altijd even zoet zijn. Plukken gaat tergend traag en bovendien zijn de planten rijkelijk voorzien van stekels wat het plukken nog uitdagender maakt. Wild plukken van bramen laten we achterwege. We planten liever lekkere rassen met reuzenvruchten in eigen tuin.
Eind januari. Tuiniers hebben het gehad met de winter en staan te popelen om aan de slag te gaan. Tomatenzaad wordt bovengehaald zodat ze binnen kort lekker vroeg kunnen gaan oogsten. Tenminsten, dat is toch het idee. Maar...na 6 weken heb je planten die klaar zijn om naar buiten te gaan, alleen kan je er nergens mee naar toe. Het is nog veel te koud in de tuin.
Vergeet knoeien met ledlichtjes, of uitgemergelde lange planten op de vensterbank. Dat is allemaal niet nodig om vroeg te plukken. Er zijn andere trucjes. Oude tuinderskneepjes waarvoor je geen stopcontact nodig hebt en die mooiere planten opleveren.
Goede compost , we hebben er altijd te weinig van. Bijkopen is vaak geen optie. Het spul dat je aankoopt is wel zwart en heet compost maar heeft niet dezelfde kwaliteiten. Onze kippen produceren een paar kubieke meter compost per jaar maar hoe hard ze ook hun best doen. Daar komen we niet mee toe. Eén van mijn belangrijke tuingeheimen – en meerdere generaties (kasteel)tuiniers voor mij- is het gebruik van broeihopen zowel buiten als in de serre. De grond word rijker én warmteminnende gewassen krijgen een fikse voorsprong.
Stel: je wil prei kweken of een appelboom planten. Dan heb je de keuze uit een overweldigend aantal rassen. Waar moet je dan op letten om de juiste keuze te maken? Voor wie tuiniert is ras geen beladen term. Het ene ras groente of fruit is het andere niet, daar komt het ongeveer op neer. De keuze van het ras waar je mee aan de slag gaat, is van enorm belang. Een belang dat dikwijls onderschat wordt. Om succesvol te tuinieren zouden we beter over rassen spreken in plaats van gewassen. Want het ras, dat is de alpha en de omega tegelijkertijd.
Bomen worden niet altijd behandeld met het respect dat ze verdienen om van start te gaan met een understatement van jewelste. Ze worden beschuldigd van het onderscheppen van zonlicht, blaadjes in de dakgoot, rottende vruchten die naar beneden vallen omdat ze niet geplukt worden, plakkende auto 's in de zomer, enz... Afzagen is vaak de eerste maatregel die in beeld komt. Voor je de boom met bijl of kettingzaag te lijf gaat is het verstandig even stil te staan bij de enorme waarde die bomen in een verstedelijkt gebied bieden. Niet alleen voor vogels en bijen. Maar vooral ook voor ons mensen. Want eens afgezaagd is het te laat natuurlijk.
Goede wijn behoeft geen krans, wel een recept.. In dit artikel zes van onze favoriete wijnrecepten Wijnen die we al ettelijke keren gemaakt hebben en daardoor het recept naar onze hand gezet. De wijnen uit deze receptenbundel hebben een zoetige, fruitige toets. Veel fruit, weinig water is ons motto als het op wijn maken aan komt.
Waarom is de titel van dit artikel "staple number 3"? Omdat pompoen in onze tuin een belangrijke derde plaats in neemt na aardappel en pastinaak. Pompoen verafgoden we! Niet alleen om er soep mee te maken of als haloweendecoratie aan de voordeur. Wel om jaarrond te gebruiken als basisingrediënt. Zeer hoge producties per m², weinig werk, vruchten die je twee jaar kan bewaren en de hele plant is eetbaar...en lekker! Waarom we pompoen staple number 3* noemen ligt dus wel voor de hand.
Leifruit is een streling voor het oog en kan bijzonder handig zijn om fruit te oogsten van onbenutte verticale oppervlaktes zoals gevels en tuinschuttingen. Peer staat te boek als het leifruitsoort bij uitstek. Er zijn heel wat meer fruitsoorten die je kan leiden. Een overzicht van enkele minder bekende leifruitsoorten. Geen perfecte tekeningen zoals je die in fruitboekjes ziet maar wel echte foto 's van echte bomen.
Er gaapt altijd een kloof tussen theorie en realiteit. Dat was met de aanleg van onze eetbare vijver niet anders. Een eetbare vijver aanleggen is een proces van "trial and error". Vallen, opstaan en vooral doorgaan. Zo leer je het meest. De belangrijkste praktische lessen die wij leerden de afgelopen jaren. Eetbare waterplanten uit testen in ons klimaat is een proces van jaren en vis onder controle houden is moeilijker dan het lijkt.
Water in de tuin heeft iets speciaals. Het geluid van stromend water of de aanblik van een prachtige vijver brengt je zo tot rust. Als foodscaping* freak wil je natuurlijk niet zo maar een vijver maar wel eentje die voedsel kan produceren. Informatie bij elkaar rapen was een intensief proces. Eerlijk gezegd nam het handmatig graven van de vijver veel minder uren in beslag dan informatie over natuurlijke voedselvijvers bij elkaar zoeken. Maar wie zoekt die vind!
Welke rassen gebruik je best in de tuin? Oude of nieuwe? Nuance is op zijn plaats vooraleer we zomaar in vakjes van oud of nieuw gaan denken. Beide zijn nodig. Waarom? Oud is niet altijd aangepast aan onze smaak en keukenverwachtingen. Nieuwe rassen zijn niet altijd aangepast om door tuiniers in een tuin verbouwd te worden zonder overdreven in de watten gelegd te worden... Kortom, het is geen zwart-wit verhaal.
Het leiden van fruitbomen is een knap staaltje van hovenierskunst en heeft iets aristocratisch. Kandelabers, palmetten en andere strakke leivormen sieren de tuinen van menig kasteel en historische buitenplaats en spelen tegenwoordig de hoofdrol in tuinboekjes als het over het leiden van fruitbomen gaat. Toch vergeten dergelijke boekjes vaak een groot stuk van het verhaal.
Het is best een grappig verhaal hoe waterspinazie in onze tuin belandde. Drie jaar geleden was ik bezig met wat onderzoek rond eetbare vijverplanten. In verschillende lijstjes zag ik waterspinazie terugkomen. De plant (Ipomoea aquatica) die nauw verwant is aan zoete aardappel is een uiterst populaire groente in Azië. Dat moet ik ook eens proberen dacht ik. Bij een bezoek aan een Aziatische voedingswinkel zag ik een pakje “kang kong” liggen. We waren direct verkocht aan de smaak en uit het zelfde pakje stekten we onze eerste planten. De stekken wortelden glorieus maar de teelt wilde maar niet vlotten. Wisten wij veel dat we fout bezig waren....
Lees ook deel 1 van dit artikel:Succesvol druiven telen is niet moeilijk als je durft kiezen. Deel één gaat over de belangrijkste beslissing van allemaal: de keuze van een lekker en resistent ras geschikt voor het doel waar je de druif voor gebruiken wil. Dit tweede artikel gaat over een goed plaatstje voor je druif zoeken en we verklappen ook een paar kneepjes om goed van start te gaan met je druivenavontuur. Sta je voor de aanplant van een druif. Lees dan zeker en vast beide artikelen zodat je kiest voor een druif die bij jou en je tuin past!
Weinig vruchten hebben zo 'n aantrekkingskracht op mensen als druiven. Wie wil ze niet in de tuin? Een instant zuiders gevoel en nog lekker op de koop toe. Ja, ook in België kan je vlot druiven kweken voor tafel en wijn. Als je maar het juiste ras weet te kiezen en van start gaat met goed plantmateriaal is dit helemaal niet moeilijk. We helpen je op weg met een overzicht van de belangrijkste aandachtspunten oftewel een stappenplan om een druivelaar te kiezen waar je tientallen jaren plezier aan beleefd.
Seizoensgebonden op het ritme van wat de tuin produceert eten. Dat doen we ieder jaar. Dat wil niet zeggen dat we de zomerse overvloed aan ons laten voorbijgaan. We vangen de zomer in bokaaltjes. Voor je weg klikt. Ik weet het, inmaken heeft een ouderwets imago. Maar wie zegt er dat we nog steeds moeten inmaken op grootmoeders manier. Er zijn wel wat “shortcuts” om het allemaal een beetje sneller te laten gaan en bovenal met heel wat minder werk.
Wie beide lijvige boekdelen van Eric Toensmeyer 's edible forest gardens (in totaal meer dan 1000 bladzijden) verslonden heeft ziet daarin meermaals het zinnetje “overyielding polycultures” terug komen. Klinkt leuk zo 'n overvloedig producerende polycultuur. Maar hoe ontwerp je zo een plantencombinaties die het goed doen in ons klimaat? Want je weet wel, veel van die permacultuur werken zijn geschreven door auteurs die tuinieren in een heel ander klimaat. Geen nood, ook in ons klimaat kan je vlot aan het combineren slaan met wat hier wel goed groeit.
Ben je verzot op aardbeien maar vind je het jammer dat je ze alleen in de vroege zomer in je tuin kan plukken? Plant dan eens wat doordragers. Je kan ze plukken vanaf het midden van de zomer tot eind oktober. Vijf maanden lang plukken van één plant? Is dat niet wat overdreven? Neen, niet als je weet hoe je met doordragers makkelijk kan omgaan.
Spontaan zijn is ook voor planten niet altijd de meest gewaardeerde eigenschap. Want planten die enthousiast en probleemloos groeien krijgen al gauw het etiket “lastpak” opgekleefd. Crosne (Stachys affinis), oftewel Japanse andoorn, is één van die bijzondere voedselgewassen die soms als te spontaan ervaren worden door tuiniers. Ik deel die ervaring helemaal niet. Ook al heb ik crosne in verschillende tuinen gehad. Zorgeloos crosne telen dat kan makkelijk als je rekening houdt met de aard van het plantje. Het groeit goed op plaatsen waar andere gewassen het niet doen, bedekt perfect de bodem en ieder jaar oogst je knolletjes à volonté die bijzonder goed smaken.
|
Doorzoek de site |
  |
Automatisch getipt worden als er een nieuw artikel verschijnt? Volg de facebookpagina van haal meer uit je tuin
