Verticaal uien telen: veel oogst, weinig plaats nodig

Je wil uien telen maar hebt geen tuin of die staat helemaal vol? Dan kan je er eens aan denken om verticaal uien te telen. Zo kan je heel wat produceren zonder dat je er veel ruimte voor nodig hebt. 

Uien telen in groeizakken

Ui-achtigen zoals look, sjalot en ui wortelen nogal ondiep. Je kan ze daarom makkelijk in pot kweken. Na een paar jaar experimenteren lijkt de verticale teelt het best te werken in groeizakken. In groeizakken doen de uien het niet alleen goed, ze nemen ook amper plaats in, veel minder dan als je ze in potten teelt.

Foto: Uien groeien makkelijk in potten. In de kleine potjes past maar 1 ui. In een groeizak 24 (10 aan elke kant en 4 aan de bovenkant van de zak)

De groeizakken die ik gebruik om verticaal uien te telen kreeg ik ooit eens van een teler die deze zakken gebruikte om chrysanten in te kweken. Daarom waren er oorspronkelijk maar aan één kant van de zak gaatjes. Na een paar tests bleek al snel dat je in zo'n groeizak vier rijen gaatjes kan maken. Twee rijen aan iedere kant van de zak.

Wanneer planten?

Ui is een gewas waarvan de teeltperiode uitéén valt in twee plantperiodes. De zogenaamde winteruien en de zomeruien.

De winteruien plant je, net zoals look, in het najaar. De plantdatum komt niet zo nauw. Je kan planten vanaf half augustus de hele winter door. Met zomeruien kan je aan de slag vanaf het vroege voorjaar.

Zelf plant ik mijn zakken op met plantuitjes in de loop van oktober. Heel de winter lang hangen de zakken in mijn serre. In het late voorjaar verhuizen ze naar buiten tot op het moment dat ze geoogst worden.

Ik kies vooral voor een najaarsplanting omdat je zo in de winter af en toe wat fris ui groen kan oogsten en door de zakken binnen te hangen zullen ze sneller oogstbaar zijn dan de (zomer- of winter)uien die je buiten plant. Wij oogsten ongeveer een anderhalve maand uien uit de groeizakken. Van begin juni tot eind juli. Eens de zakken leeg geoogst kunnen we aansluitend aan de buitenoogst beginnen.

Foto: De afstand tussen de uien in de rij bedraagt 10 cm. 

Welke grond gebruiken?

Het grondmengsel dat je gebruikt om de zakken te vullen luistert niet zo nauw. Zolang het mengsel goed draineert en wat voeding bevat kan je er uien in telen.

Mijn eigen groeizakken die vul ik met een mengeling van oude potgrond en kippenrencompost die in de zomermaanden al eens gediend heeft voor het telen van onder andere tomaat in potten. Tomaat heeft liever een wat krachtigere compost, ui liever een wat oudere belegen compost waar niet te veel stikstof meer in aanwezig is. Op die manier hebben we zelfs een vruchtwisseling voor onze potgrond die meestal meerdere seizoenen circuleert alvorens ergens als bijvoorbeeld bodemverbeteraar bij het planten gebruikt te worden.

Oogsten

Wat ik merkte bij het telen in groeizakken is dat de bovenste uien altijd eerst oogstbaar zijn. De uien die onderaan de zak groeien blijven altijd wat achter in groei en kan je wat later oogsten.

Foto: Bovenaan de zak plant ik altijd een paar uien meer zodat je in het voorjaar al snel een paar jonge uien kan tussen oogsten.

De eerste helft van de zak kan je makkelijk langs boven bereiken. De bovenste uien kan je dus gespreid naar believen oogsten. Om de onderste uien te oogsten kieper ik gewoon de zak om. Je kan de uien immers niet door de kleine insnijdingen trekken zonder de zak stuk te maken.

Het grote voordeel van uien telen in groeizakken?

Zoals ik al in een paar artikelen op deze site aanhaalde zijn uien en sjalotten niet altijd even makkelijk te combineren in een spontane eettuin. Een duocultuur met worteltjes dat lukt prima maar daarvoor zet ik liever look in dan ui omdat de timing van die twee teelten perfect past.

Uien telen in een uitbundig groeiende polycultuur dat is wat anders. Uien kunnen slecht tegen beschaduwing van buurgewassen. Ze staan laag tegen de grond en kunnen zich niet weren door boven andere gewassen uit te torenen. Daarbij komt ook nog eens dat de grond vochtig genoeg moet blijven tijdens het groeiseizoen want ze wortelen niet diep. Dient een droge periode zich vroeg op het seizoen aan dan rijpen de uien te snel af en blijven ze in maat achter.

Al die eisen samen zorgen ervoor dat je eigenlijk een apart perceel moet opofferen om er een duocultuur of een monocultuur van uien van te maken en dat doe ik niet graag met al te veel perceeltjes in mijn tuin. Daarom teel ik een steeds groter deel van mijn uien verticaal. Op die manier kan je uien telen op plaatsen die anders niet productief zijn en kan ik ze makkelijk vochtig houden en vrij van beschaduwing.

Het moeilijkste aan de teelt in zakken?

Gelijkmatig water geven is een aandachtspunt bij de teelt in zakken. Met een gieter geef je vaak te snel water. Het water moet heel langzaam van boven naar onder doorheen de zak kunnen sijpelen zodat de hele groeizak gelijkmatig bevochtigd wordt.

Tijdens een bui de zakken in de regen hangen of ze van tijd tot tijd eens dompelen kan helpen. Een andere oplossing die we al toepasten is een pet fles waarvan de bodem afgesneden werd met de flessenhals naar onder bovenaan in de groeizak stoppen. Als je een klein beetje grond in die pet fles giet zal het water traag doorheen die grond de groeizak in trekken.

Uien telen in groeizakken: een mooi staaltje van verticaal tuinieren.

Moeilijk is de verticale teelt van uien zeker niet. Probeer het zelf ook eens. 

Mijn verticale ui experimenten zijn nog lang niet afgelopen. Ik blijf verder experimenteren om uien op niet productieve tuinplaatsen te telen. Als ik nog methodes vindt komt je het op deze site te weten. Kom af en toe eens langs voor updates:-)